යකඩ හා වානේ කරමාන්තය
යකඩ හා වානේ කර්මාන්තය ඉතා පැරණි කර්මාන්තය කි. 18 වන සියවසයේ අගභාගයේ ඇති වූ කාර්මික විප්ලවය නිසා යකඩ හා වානේ නිෂ්පාදන කර්මාන්තයේ ශීඝ්‍ර දියුණුවක් ඇති විය.
යපස් ගල් අගුරු හා හුණු ගල් නිධි බහුල රටවල් මුල් කාලයේ දී මෙම කර්මාන්තය ස්ථානගත වුව ද අමුද්‍රව්‍ය ආනයනය කොට ඉතා දියුණු මට්ටමකින් යකඩ හා වානේ කර්මාන්තය කරගෙන යනු ලබන රටවල් ද ඇත.
රටක කාර්මික ශක්තිය තීර්ණය කරන සාධකයක් නිසාත් උපකරණ නිපදවීමට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍යයන් ලෙස යොදා ගන්නා නිසාත් යකඩ හා වානේ කර්මාන්තයට වැදගත් තැනක් හිමි වෙයි.
මෙහි දී මූලික ව යපස් වලින් යකඩ නිෂ්පාදනයද අමු යකඩ වෙනත් ලෝහ සමග මිශ්‍ර කර තවදුරටත් පදම් කර ගැනීමෙන් වානේ නිෂ්පාදනය ද සිදු කෙරේ.
කාර්මික විප්ලවය සිදු වූ මුල් අවධියේ ලෝකයේ නිෂ්පාදිත යන්ත්‍රෝපකරණ, විදුලිය හා ප්‍රවාහනය ක්ෂේත්‍රෙය් විවිධ නිෂ්පාදන කටයුතු සදහා භාවිත කරන ලද අමුද්‍රව්‍ය වලින් 90% ක් ම යකඩ හා වානේ වි ය.
පසුකාලීන ව ඇලුමිනියමි සොයා ගැනීමත් සමග ම යකඩ සහ වානේ සදහා පැවති ඉල්ලුම 65% පමන දක්වා අඩු විය. ලොව විවිධ වූ ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් හා බැදී පව තින යකඩ හා වානේ කර්මාන්තය තවත් කර්මාන්ත රැසකට පාදක කර්මාන්තයක් ලෙස ද වැදගත් වේ.
ලෝකයේ යකඩ හා වානේ නිෂ්පාදන කර්මාන්තයේ අඛණ්ඩ වර්ධනයක් දක්නට ලැබේ. 2000 වර්ෂයේ දී මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන 70 ක් පමණ වූ ලෝක වානේ නිෂ්පාදනය 2012 වන විට මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන 130 ක් පමණ දක්වා වැඩි වී ඇත.
ලෝකයේ යකඩ හා වානේ නිෂ්පාදිත ප්‍රදේශ සහ ඒවා අයත් වන රට වල් කිපයක් මෙසේ දැක් විය හැකි ය.
- චීනය
- ජපානය
- මහා බ්‍රිතාන්‍ය ( ඇතුලු බටහිර යුරොපීය රට වල් )
- රුසියව
- ඇමරිකා එක්සත්ජනපද ය
- බ්‍රසීලය
- ඉන්දියාව
යකඩ හා වානේ කරමාන්තයේ ලක්ෂන හා ප්‍රවනතා
- යකඩ හා වානේ වල විවිධ ගුණ ලක්ෂණ. ( කල් පැවැත්ම ,ශක්තිය, දරා සිටීමේ හැකියාව ,නම්‍යශිලී බව, කම්පනයට ඔරොත්තු දීම )
- වෙනත් ලෝහ වලට ( ඇලුමිනියම්, තඹ) මිශ්‍ර කිරීමෙන් ගුණාත්මක බව වැඩි දියුණු කරගත හැකි වීම
- භාවිතයෙන් ඉවත් කළ පසුව ප්‍රතිචක්‍රීකණය ( recycle ) කළ හැකි වීම. ( සුන්බුන් යකඩ හා පරණ යකඩ )
- මූලික ලෝහ වර්ගයක් ලෙස ලොව සෑම රටක් ම විවිධ වූ නිෂ්පාදන සදහා යොදා ගැනීම.
- අතීතයේ පැවති පාරම්පරික තාක්ෂණයෙන් ඉවත් වී නිෂ්පාදන කටයුතු නවීකරණය වීම.
- යකඩ උණු කිරීම සදහා ගල් අගුරු වෙනුවට විකල්ප බලශක්ති ( alternative energy ) යොදා ගැනීම.නිදසුන් -යපස් උණුකිරීමට විදුලි උදුන් ( electric furnaces ) භාවිත කිරීම.
- අතීතයේ යකඩ හා වානේ නිෂ්පාදනයට ප්‍රමුඛ වූ ඇතැම් රටවල් වෙළෙදපොළෙන් ක්‍රමයෙන් පසු බැසීම
- නැගෙනහිර ආසියා රටවලින් යකඩ හා වානේ සදහා ඇති ඉල්ලුම ඉහළ යාම නිසා නව වෙළෙදපොළක් නිර්මාණය වීම ( චීනය ,දකුණු කොරියාව )
- විද්‍යුත් තාක්ෂණික කර්මාන්තයේ දියුණුවත් සමග විවිධ උපයෝගිතා ඇති වීම
- ජාත්‍යන්තර වෙළෙදාමේ දී වානේ අපනයනය කරන ඇතැම් රටවල් විසින් ම වානේ ආනයනය කිරීම.( උදාහරණ -. - චීනය හා දකුණු කොරියාව )
අතීතයේ මූලික අමුද්‍රව්‍ය වන යපස් හා ගල් අගුරු පිහිටි ප්‍රදේශවල ස්ථානගත වූ කර්මාන්තයකි.
- අතීතයේ මූලික අමුද්‍රව්‍ය වන යපස් හා ගල් අගුරු පිහිටි ප්‍රදේශවල ස්ථානගත වූ කර්මාන්තය වර්තමානයේ දී වෙනත් සාධක එනම් ප්‍රාග්ධනය වෙළෙදපොළ මත ස්ථාන ගතවීමේ නැඹුරුවක් පැවතීම.
No comments:
Post a Comment